NOTITIE

Dossier: Böttcher, Clintel, Klimaatdromers

We delen ook een deel van de notities die we maken tijdens onze onderzoeksprojecten, zoals notities op basis van interviews, bestudeerde documenten of geraadpleegde literatuur. Op die manier volg jij nog beter wat we doen en kun je bovendien actief meedenken over de richting van ons onderzoek.

Is CO2 goed voor planten?

❚ In het kort:
Klimaatsceptici gebruiken al decennia het argument dat een hoger CO2-gehalte in de atmosfeer (altijd) goed is voor planten. Wetenschappelijke studies tonen dat dit niet klopt.

❚ Datum van notitie:
27 februari 2025. Laatste update: 13 maart 2025

❚ Dossiers:
Klimaatdromers, een onderzoek naar ‘klimaatobstructie’; alles dat effectief klimaatbeleid bewust en onbewust tegen houdt of vertraagt; Böttcher, een onderzoek naar de door Shell gesponsorde ‘peetvader’ der Nederlandse klimaatsceptici; Clintel, een onderzoek naar de activiteiten en invloed van Nederlands meest actieve klimaatsceptische denktank.

❚ Auteur:
Alexander Beunder

❚ Bron:
Wetenschappelijke studies, samengevat door The Guardian.

❚ Notitie:
We stuitten op het argument ‘CO2 is goed voor planten’, onder andere tijdens ons onderzoek naar de Nederlandse klimaatscepticus Frits Böttcher en de bedrijfsfinanciering die hij ontving in de jaren negentig. Zo zei Böttcher tijdens een interview met 2Vandaag in 1995: ‘Planten, die snakken naar meer CO2 in de atmosfeer. […] Laten we dat positieve nou eerst eens vooropstellen en niet altijd maar schelden op CO2.’ (video en citaat uit onze publicatie op Follow The Money, 2020).

Maar ook de nog steeds actieve Nederlandse klimaatsceptische denktank Clintel gebruikte dit argument, onder andere in hun World Climate Declaration uit 2022 (een document dat in 2024 nog in de Amerikaanse senaat werd geciteerd): ‘CO2 is not a pollutant. It is essential to all life on Earth. More CO2 is favorable for nature, greening our planet.’

Wat zegt de (wetenschappelijke) literatuur?

In het kort: Planten hebben inderdaad CO2 nodig om te leven en te groeien: dit zetten ze via zogeheten “fotosynthese” om in glucose dat planten zelf gebruiken als energiebron en in zuurstof dat ze afgeven aan de lucht (wat mensen en dieren vervolgens inademen). Maar in de afgelopen jaren verschenen meerdere studies die stellen dat een verdere toename van CO2 momenteel niet zal leiden tot meer plantengroei en bovendien ook planten lijden onder de (door mensen veroorzaakte) opwarming van de aarde.

De meest recente studie verscheen in 2025 en werd samengevat door The Guardian, “Planten verliezen eetlust voor koolstofdioxide door effecten van opwarmend klimaat”. The Guardian:

“James Curran, voormalig directeur van de Scottish Environment Protection Agency, en zijn zoon Sam analyseerden de schommelingen in de concentratie van koolstofdioxide in de atmosfeer. Hieruit bleek dat de piek van koolstofopslag in 2008 lag en dat sindsdien de hoeveelheid door planten geabsorbeerde koolstofdioxide jaarlijks met gemiddeld 0,25% is afgenomen. “De bevindingen zijn zeer verontrustend. De emissies moeten nu met 0,3% per jaar dalen, alleen al om de huidige situatie te handhaven. Dat is een enorme uitdaging, aangezien ze doorgaans met 1,2% per jaar stijgen,” aldus James Curran, wiens onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Weather.

The Guardian benoemt daarbij dat “op een bepaald moment de nadelen van een opwarmend klimaat zwaarder wegen dan de voordelen: bosbranden, droogte, stormen, overstromingen, de verspreiding van nieuwe plagen en ziekten en hittestress bij planten verminderen allemaal de hoeveelheid koolstofdioxide die planten kunnen opnemen.”

Al in 2016 berichtte The Guardian over een vergelijkbare studie: ‘Nieuwe studie ondermijnt favoriete klimaatmythe: ‘meer CO₂ is goed voor planten”. The Guardian:

“Een 16-jarige studie heeft aangetoond dat we op een punt zijn beland waar meer CO₂ de plantengroei niet verder zal stimuleren, terwijl hogere temperaturen deze juist zullen verminderen. […] Een nieuwe studie van wetenschappers aan de Stanford University, gepubliceerd in de Proceedings of the National Academy of Sciences, onderzocht of de hogere temperaturen en verhoogde CO₂-niveaus die we na 2050 zullen zien, gunstig zullen zijn voor plantensoorten in de graslanden van Californië. […] Ze ontdekten dat een CO₂-gehalte hoger dan de huidige 400 ppm geen significante invloed had op de plantengroei, terwijl hogere temperaturen een negatief effect hadden. […] De wetenschappers van Stanford creëerden 132 testpercelen met bloemen en gras in Californië en introduceerden variërende niveaus van CO₂, temperatuur, water en stikstof. De experimenten werden uitgevoerd over 16 groeiseizoenen, tussen 1998 en 2014. Uit de resultaten bleek dat alleen hogere stikstofniveaus leidden tot een toename van de plantengroei, terwijl hogere temperaturen deze juist verminderden.”

The Guardian benadrukt hierbij dat er “ongetwijfeld enkele positieve gevolgen van klimaatverandering zijn, maar al het bewijs wijst erop dat de nadelen de voordelen ruimschoots zullen overtreffen” en verwijst hierbij naar een overzicht van de website Skeptical Science, een platform dat de inzichten uit de klimaatwetenschap samenvat.