❚ In het kort:
Door dakloze mensen ‘daklozen’ te noemen, worden ze gereduceerd tot die ene status: hun dakloosheid. Door van ‘dakloze mensen’ te spreken proberen we dat te voorkomen.

❚ Datum van notitie:
26 september 2025

❚ Dossier:
Een einde aan dakloosheid, Woonproof

❚ Auteur:
Jeske Jongerius

❚ Bronnen:
Veldonderzoek en diverse belangenbehartigers.

❚ Notitie:

Het is je misschien opgevallen dat we in ons onderzoek ‘Een einde aan dakloosheid’ spreken over ‘dakloze mensen’ en niet ‘daklozen’ of ‘dak- en thuislozen’. 

Waarom doen we dit?

Dakloze mensen krijgen veel te maken met stereotypen en stigmatisering. Volgens verschillende experts uit het veld zijn deze zelfs zo heftig, dat het de belangrijkste belemmering is om dakloosheid op te lossen. Dakloze mensen lijken de ‘gunfactor’ te missen om bovenaan de politieke agenda te komen als het gaat om het aanpakken van de wooncrisis. 

Door dakloze mensen ‘daklozen’ te noemen, worden ze gereduceerd tot die ene status: hun dakloosheid. En over die dakloosheid bestaan dus veel negatieve oordelen en ideeën; zoals dat het iemands eigen schuld is, ze vast verslaafd zijn en overlast veroorzaken.

In de media en politiek zie je dat er toevoegingen worden gebruikt om afstand te creëren tot die stigma’s. Denk aan het gebruik van ‘economisch daklozen’ dat de laatste jaren erg is toegenomen. Daarmee worden dakloze mensen bedoeld die een baan hebben en bijvoorbeeld door een scheiding in hun auto slapen. Zíj worden gezien als slachtoffers van de wooncrisis.

Maar zijn niet (bijna) alle dakloze mensen in zekere zin slachtoffer van de wooncrisis en ‘economisch’ dakloos? Als ze een woning konden betalen, woonden ze waarschijnlijk in eentje. Het idee dat dakloosheid een keuze is, is bijna altijd een misvatting.

Daarom pleiten belangenbehartigers en anderen uit het veld om geen onderscheid te maken tussen ‘soorten dak- en thuislozen’ maar de menselijkheid van hun allen te benadrukken, en dus te spreken over ‘dakloze mensen’. Daar vallen thuisloze mensen overigens ook onder. Dat is in lijn met de ETHOS-definitie van dakloosheid die wij onderzoeken. Deze biedt een humanitair en mensenrechtelijk kader over dakloosheid en gaat uit van het gebrek aan volwaardige huisvesting als gedeeld kenmerk.  

Bij Momus willen wij mee in de-stigmatiserend taalgebruik en volgen wij dus ETHOS en experts uit het veld in deze lijn. Overigens zijn wij als journalisten tegen censuur en andere mensen woorden in de mond leggen, dus als onze respondenten zelf praten over ‘daklozen’ laten wij dat zo.